एकपल्ट फेरि बर्खा लाग्यो । र, मान्छे मर्ने अर्को कारण पनि थपियो । त्यो हो, बिषालु च्याउ कहर । हरेक बर्ष बिषालु च्याउ खाएर बिरामी पर्ने र मान्छे मर्ने समाचारहरु बन्छन् । यो हरेक बर्षको बर्षायाममा दोहोरिरहन्छ । सायद हामी पनि बर्षामा च्याउ खाएर मान्छे मर्ने समाचारमा बानी पर्यौँ । सायद यो हरेक बर्ष हुनै पर्ने कर्मकाण्ड हो जसलाई रोक्न सकिदैन वा रोकिरहने आवश्यकता नै छैन ।
यसैले होला, नेपालमा हरेक बर्ष बिषालु च्याउ खाएर मर्ने मानिसहरुको एकिकृत तथ्यांक सहजै पाइएन । मैले यो बारेमा प्रहरी प्रधान कार्यालयमा जानकारी राख्दा दैनिक घटनाको रुपमा तथ्यांक राखिन्छ तर मासिक वा बार्षिक रुपमा यति मानिसहरु च्याउ खाएर मर्छन् भन्ने तथ्यांक सार्वजनिक गरिदैन भन्ने जानकारी पाएँ । गतबर्ष डा. शिव देवकोटा र डा. हरिप्रसाद अर्यालले प्रकाशित गरेको अध्ययनमा भने नेपालमा हरेक बर्ष औसतमा करिब ३ दर्जन मानिसहरु मर्ने गरेको भनेर लेखिएको रहेछ ।
यसरी हेर्दा नेपालमा च्याउ खाएर बर्षेनी सयौँ वा हजारौँ मानिस मर्ने होइनन् । तर तिन दर्जन मानिस हरेक बर्ष एक छाक तरकारीको लोभमा मारिनु सामान्य कुरा पक्कै होइन । अझ यो ३ दर्जनको संख्या अलग अलग ठाउँका एक एक व्यक्ति हुने भन्दा पनि एकै परिवारका धेरै सदस्यहरु हुने गर्छन् । एकै परिवारका धेरै सदस्यहरु विषाक्त च्याउ खाएर मर्ने हुनाले यसले परिवारिक तहमा पार्ने असर भयावह हुने गर्छ ।
यसैले मैले आजको भिडियोको बिषालु च्याउको जानकारी सहित समाजमा रहेका गलत जानकारी, धारणा र भ्रमहरु (Mushrooms Poisoning and Myths) बिषयमा बनाएको छु । आशा गर्छु, यसले थोरै भए पनि जानकारी फैलाउँने छ । थप मानिसहरुले थाहा पाउन् भन्ने लाग्छ भने तपाईले पनि सेयर गरिदिनुहोला ।
भिडियोका उपशिर्षकहरु :
0:00 - सुरुवात
0:06 - पृष्ठभुमी
1:49 - च्याउ विज्ञान
2:33 - नेपालमा च्याउका प्रजाति
3:22 - खान योग्य च्याउ बिषालु हुने कारणहरु
4:21 - गलत धारणा १
4:47 - गलत धारणा २
5:12 - गलत धारणा ३
5:41 - गलत धारणा ४
6:12 - गलत धारणा ५
6:36 - गलत धारणा ६
6:55 - गलत धारणा ७
7:23 - गलत धारणा ८
7:44 - बिषालु च्याउ खाँदाका लक्षणहरु
8:28 - बिषालु च्याउबाट कसरी जोगिने ?
9:19 - अन्त्य
सन्दर्भ स्रोतहरु :
डा. शिव देवकोटा र डा. हरिप्रसाद अर्यालको अध्ययन : https://bit.ly/318UvEO
नयाँपत्रिका, उज्यालोअनलाइन, स्वास्थ्यखबर, बिबिसी नेपाली लगायतमा प्रकाशित लेखहरु ।
सम्पर्क :
फेसबुकमा : https://facebook.com/ganess.karki
युट्युबमा : /ganeshkarkiofficial
भिडियो हेरिदिनु भएकोमा धन्यवाद ।